Người Việt hóa thành công Đông trùng Hạ thảo tại Việt Nam – Tiến sĩ Phạm Văn Nhạ, ông nguyên là Giám đốc Trung tâm Đấu tranh sinh học (Viện Bảo vệ Thực vật), nay là Viện trưởng Viện Nghiên cứu thảo dược Việt Nam.

Hành trình của Người Việt hóa Đông trùng Hạ thảo – Tiến sĩ Phạm Văn Nhạ

Tốt nghiệp Đại học Nông nghiệp Hà Nội, tiến sĩ Phạm Văn Nhạ về làm việc tại Viện Bảo vệ thực vật vào năm 1998, chuyên ngành nấm ký sinh côn trùng. Sau đó ông theo học thạc sĩ tại Hàn Quốc và được thầy hướng dẫn đề nghị ở lại làm việc. Trăn trở về việc sẽ làm điều gì có lợi hơn cho ngành nông nghiệp nước nhà đã thôi thúc TS Nhạ trở về Việt Nam để theo đuổi sự nghiệp nghiên cứu.

Trong quá trình làm về nấm ký sinh côn trùng, ông luôn mong muốn một ngày nào đó sẽ tạo thành công nấm Đông trùng Hạ thảo, loại dược liệu quý chữa bệnh cho con người. Nhưng do điều kiện về kinh tế, phòng thí nghiệm chưa cho phép nên ông chưa bắt tay nghiên cứu mà chỉ tìm tòi tài liệu về loại nấm này.

Nhưng những băn khoăn, trăn trở về việc nuôi cấy nấm Đông trùng Hạ thảo tại Việt Nam cứ thôi thúc mãi trong ông. Cho đến năm 2011, trong một lần đến Mỹ, thăm một trung tâm phòng chống ung thư và thấy hiệu quả trong nghiên cứu về Đông trùng Hạ thảo. Thiết nghĩ Việt Nam cũng đủ điều kiện để nuôi cấy loại “vàng dẻo” quý hiếm này, nên sau chuyến công tác đó trở về nước Tiến sĩ Nhạ đã bắt tay vào nghiên cứu.

Ban đầu, ông quyết tâm đầu tư khoản tiền cá nhân để nhập giống Đông trùng Hạ thảo Cordyceps Militaris từ Trung tâm phòng chống ung thư của Đại học Missouri của Mỹ theo dạng đơn bào tử với chi phí hơn 1.000 USD một mẫu. Giống nấm này có nguồn gốc từ Tây Tạng (Trung Quốc) và được đại học của Mỹ phân lập. Tiếp đó, TS Nhạ cùng cộng sự đã tập trung tìm hiểu công nghệ nuôi trồng, trong đó đi sâu vào thành phẩn môi trường dinh dưỡng; các yếu tố tác động như sinh thái, thời tiết, nhiệt độ, ánh sáng; từ đó tạo điều kiện trong phòng thí nghiệm phù hợp cho nấm phát triển.

Để có một lứa Đông trùng Hạ thảo, mỗi lần thực hiện thí nghiệm phải mất hơn 3 tháng theo dõi ngày đêm. Ban đầu là nuôi cấy giống nấm vào ký chủ khoảng 35 – 40 ngày; tiếp đó là giai đoạn nấm phát triển ra quả thể thêm 60 – 75 ngày nữa. Suốt ba năm, hết thí nghiệm này đến thí nghiệm khác thất bại liên tiếp, nấm chỉ phát sinh hệ sợi chứ không ra được quả thể. Luôn tâm niệm “cứ làm rồi sẽ thành công” TS Nhạ quyết không nản chí.

Năm 2014, tin vui đã đến khi những sản phẩm Đông trùng Hạ thảo đầu tiên được nuôi cấy thành công. Năm ấy, ông trở thành người đầu tiên nuôi cấy thành công Đông trùng Hạ thảo tại Việt Nam. Năm 2018, TS Phạm Văn Nhạ đã được Chủ tịch nước mời tiếp kiến tại Phủ chủ tịch và được vinh danh “Doanh nhân tiêu biểu có nhiều đóng góp cho cộng đồng xã hội”.